SAB-profiel › Nieuws › Marktontwikkelingen 12-2021
Nederlands
Marktontwikkelingen 12-2021
Eindelijk een nieuw kabinet in Nederland om knelpunten in de bouw en met stikstof aan te pakken. Toch kende ook het derde kwartaal wederom groei en zien de vergunningcijfers en goed uit.
We beginnen eerst met de algemene bouwcijfers van EUROCONSTRUCT, deze zijn medio november gepresenteerd.
EUROCONSTRUCT
Volgens de nieuwe november raming daalde de totale bouwproductie in het Euroconstruct-gebied van 19 landen in 2020 met 4,7%, een gematigder daling dan een half jaar geleden werd verwacht. Ook de eindresultaten voor het lopende jaar en de nieuwe kortetermijnprognoses zijn verbeterd, hoewel ze op de middellange termijn vertragen (de linker grafiek hieronder). Het verwachtingsbeeld is voor alle sectoren van de bouw in europa wel hetzelfde (zie de rechter grafiek hieronder).
Het niveau van de bouwproductie in 2021 is vastgesteld op 1.740 miljard euro dat na het moeilijke 2020 al een volledig hersteld verlies vertegenwoordigt, dankzij een belangrijke sprong van 5,6% (zie tabel hieronder). De verwachtingen voor Nederland en België zijn geel gemarkeerd en verschillen duideijk. België heeft een grote plus van 10,3% dit jaar en een prognose van 3,6% voor 2022. Nederland een beperkte groei van 0,8% in 2021 en 4,9% voor 2022. Met een afname van de groei in de jaren erna voor beide landen.
Conjunctuur
Ondanks de opnieuw ingevoerde gedeeltelijke lockdown is er nog genoeg vertrouwen voor de Nederlandse economie. Het 3e kwartaal draagt daar ook aan bij met een groei van 1,9% kwartaal-op-kwartaal (na de 3,1% in Q2). De BBP prognoses van 2021 en 2022 van diverse partijen zijn dan ook zeer positief in onderstaande tabel.
Bouwconjunctuur
De bouwproductie kromp ook in het 3e kwartaal net als het 2e kwartaal. Net als de investeringen in woningen. De omzet groeide wel, maar komt volledig door de oplopende bouwkosten. De orderportefeuilles van woningen stegen naar een nieuw hoogtepunt van 12,7 maanden werk. Die van de utiliteitsector daalde licht naar laagste punt sinds mei, maar zijn met 10 maanden nog steeds goed te noemen. Wel zijn er zorgen over oplopende tekorten in personeel (veel vacatures open en oplopend ziekteverzuim door Covid), materieel en materialen. Toch is het bouwvertrouwen nog goed en is het wachten op de plannen van een nieuw kabinet voor stikstof aanpak en bouw.
Vergunningen nieuwbouw
In het derde kwartaal is er een duidelijk herstel van de vergunningverlening voor utiliteit, vooral voor hallen en loodsen (met kantoor), zie grafiek hieronder. Als de vergunning doorgaat voor het nieuwe datacenter van Meta/Facebook in Zeewolde met 166 hectare zal dit een piek gaan geven ergens in de komende kwartalen.
De vergunningverlening voor de agrarische sector is stabiel in afwachting van de plannen van het nieuwe kabinet en de budgetsector en kantoren vallen iets terug (zie de grafiek). De belangrijkste sector ‘Bedrijfsruimte’ is goed voor 5.586.000 m2 aan vergunningen en de hoogste kolom.
Stikstof update
Na de per 1 juli in werking getreden stikstofwet deed demissionair minister Schouten recent een voortgangsrapportage. Veel resultaat werd er nog niet gemeld, maar nieuwe beleidslijnen en integratie van natuur- milieubeleid zijn meegenomen in de kabinetsformatie. Een effect van de stikstofvrijstelling tijdens de realisatie van bouwprojecten is nog niet merkbaar geweest, maar wordt nu wel verwacht in het vierde kwartaal van 2021.
Tot slot de utiliteit voorspellingen op een rij
Overzicht met de recente Buildsight en Bouwkennis Utiliteitsbouw (nieuwbouw) voorspellingen in % ten opzichte van jaar ervoor. Verder nog de Euroconstruct verwachtingen voor de gehele bouwsector en utiliteit nieuwbouw.
Datum | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | |
Euroconstruct Bouw (€) | 12-11-21 | – 1,7 | + 0,8 | + 4,9 | + 3,6 | + 3,6 |
Euroconstruct Utiliteit (€) | 12-11-21 | – 4,5 | + 4,5 | + 1,1 | + 1,9 | + 0,4 |
Buildsight (m2) | 08-12-21 | – 9,0 | + 5,0 | + 5,0 | + 2,0 | |
Bouwkennis (m2) | 16-09-21 | – 7,2 | + 4,0 | + 11,0 | + 1,0 | |
Bouwkennis (€) | 16-09-21 | – 4,7 | + 4,0 | + 8,5 | + 3,0 |
Bouwkennis en Buildsight geven iedere 3 maanden een update. Buildsight is praktisch gelijk aan de verwachtingen 3 maanden terug. Bouwkennis (net geen nieuwe december update) geeft nu ook alleen positieve verwachtingen af. Groeicijfers 2022 zijn behoorlijk bij Bouwkennis. De langere termijn 2023/2024 is overal positief, maar beperkt.
De sector utiliteit blijft positief voor 2022 en 2023, maar er zijn nog steeds obstakels waaronder Covid, stikstof, personeel, levertijden en hoge materiaal kosten. Een nieuw kabinet kan voor de bouw genoeg aanpakken met de nieuwe plannen.
Bronnen: Bouwkennis, BouwMonitor, Buildsight, CBS, CPB, Cobouw, EIB en EUROCONSTRUCT.