SAB-profiel › Nieuws › Marktontwikkelingen 07-2022
Nederlands
Marktontwikkelingen 07-2022
In juni heeft Euroconstruct de verwachtingen gepresenteerd voor de Europese bouw industrie. In Nederland zijn we nu vooral druk met stikstof, die de Nederlandse boeren in de actiestand hebben gebracht. Naast de voortdurende oorlog in Oekranië en de hoge inflatiecijfers en onzekere tijd voor iedereen.
Als eerste de verwachtingen van de algemene bouwcijfers van Eurocontstruct voor Europa, deze zijn half juni gepresenteerd.
Euroconstruct
Volgens de laatste schattingen zal het bouwvolume in het EUROCONSTRUCT-gebied in 2022 met 2,3% groeien, na een groei van 5,6% in 2021 (zie ook de samenvattende prognosetabel per land voor de totale constructie inclusief civiele techniek). Het jaar 2022 is voor de totale EU dus positief, maar de marktinstabiliteit als gevolg van de oorlog in Oekraïne en de hoge inflatie dempen de neiging van economieën om te investeren en nieuwbouwprojecten uit te voeren. De Euroconstruct Nederland verwachtingen voor 2022, 2023 en 2024 zijn best nog positief met 3,7%, 2,9% en 2,2%. Voor België zijn de percentages: 2,6%, 2,2% en 2,3%.
Conjunctuur
De Nederlandse economie stagneerde in het 1e kwartaal van 2022, 0,0 % k-o-k (voor een deel door corona-maatregelen en door sancties tegen Rusland) en nog wel 7,0 % j-o-j. Het economisch beeld wordt nu wereldwijd en in Nederland gedomineerd door hoge inflatie en renteverhogingen. De Nederlandse bruto binnenlands product (BBP) prognoses van 2022 en 2023 van diverse partijen zijn in een dalende trend beland, zie onderstaande tabel. De Rabobank is de eerste die zelfs al een negatief getal (krimp) afgeeft voor 2023.
Bouwconjunctuur
Gierende inflatie, materiaalschaarste, personeelstekorten, stijgende bouwkosten, hoge energieprijzen, netcongestie (met name in Limburg en Noord-Brabant), stikstofreductie en renteverhogingen zetten het bouwvertrouwen onder druk, maar dankzij goed gevulde orderportefeuilles blijven bouwondernemers op korte termijn nog positief gestemd. De vergunningverlening in het eerste kwartaal vertoont krimp (zie vergunningen nieuwbouw).
Vergunningen nieuwbouw
De krimp van de vergunningverlening voor de bouw van nieuwe woningen en bedrijfsgebouwen in het eerste kwartaal is een voorbode voor mogelijke verandering. Het totaal viel niet alleen in vergelijking met hetzelfde kwartaal van 2021 terug, maar ook in vergelijking met een kwartaal eerder en vindt plaats in beide sectoren. Het is moeilijk om te zeggen dat dit met de oorlog te maken heeft, omdat de vergunningen ruim voor de Russische inval werden aangevraagd. Bovendien stond de vergunningverlening al onder druk door een gebrek aan ambtelijke capaciteit in de verwerking van de vergunningaanvragen, stikstof en de vele bezwaarmakers.
Het eerste kwartaal van 2022 geeft een daling van 3% in de m2 vergunningverlening in de utiliteitsbouw nieuwbouw. Het totaal aantal m2 aan verleende vergunningen komt nu uit op 7.888.000 m2 tegen 8.140.000 m2 voortschrijdend in de drie maanden daarvoor. Het belang van de sector bedrijfsruimte is goed af te lezen in de grafiek. De hoeveelheid verleende vergunningen in deze sector steekt ver uit boven de andere. Budgetsector is de overheidssector waaronder bouwprojecten vallen zoals scholen en ziekenhuizen.
Stikstof update
De Stikstofbrief (Nationaal Programma Landelijk Gebied) van minister Van der Wal sloeg bij de agrarische sector in als een bom en heeft een politieke storm en een boerenopstand ontketend. Voorlopig is erg onduidelijk waar dit zal eindigen. De bemiddelaar Remkes zal een lastige klus krijgen en de provincies moeten in het komende jaar hun plannen maken, waarbij de diverse politieke partijen daar anders erover denken dan in de landelijk politiek van Den Haag. De bouw dreigt dus verder begrensd te raken door de stikstofcrisis, vooral ook door bezwaarmakers die op steeds meer plekken vergevorderde bouwplannen onderuit halen voor de rechter. Een krimp in de bouw lijkt in het verschiet te liggen. Volgens Michel van Eekert van Buildsight kan een bouwrecessie niet worden uitgesloten, maar “een diepe en lange bouwrecessie is zeer onwaarschijnlijk gezien de grote vraag naar nieuwbouw”.
Tot slot de utiliteit voorspellingen op een rij
Overzicht met de recente Buildsight en Bouwkennis Utiliteitsbouw (nieuwbouw) voorspellingen in % ten opzichte van jaar ervoor. Verder nog de laatste Euroconstruct verwachtingen voor de gehele bouwsector.
Datum | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | |
Buildsight (m2) | 15-06-22 | – 9,0 | + 6,0 | + 7,0 | + 1,0 | + 2,0 |
Bouwkennis (m2) | 24-06-22 | – 7,2 | + 10,8 | + 3,3 | – 2,2 | – 3.9 |
Bouwkennis (€) | 24-06-22 | – 4,7 | + 9,2 | + 2,7 | + 0,0 | – 2,5 |
Euroconstruct Bouw (€) | 10-06-22 | – 1,3 | + 2,1 | + 3,7 | + 2,9 | + 2,2 |
Bouwkennis en Buildsight geven iedere 3 maanden een update. Buildsight is voor 2022 en 2023 minder positief (beide 1% lager) dan de verwachtingen 3 maanden terug. Bouwkennis fluctueert wat meer, maar geeft voor 2023 in €€ al 0% en -2,2% in m2. De groeicijfers van 2022 zijn zeker nog positief, al is de vraag hoe zich dit ontwikkelt de komende maanden. De langere termijn 2023 valt terug qua verwachtingen en het beeld 2024 is erg wisselend.
Bronnen: Bouwkennis, BouwMonitor, Buildsight, CBS, CPB, Cobouw, EIB en EUROCONSTRUCT.