Marktontwikkelingen 09-2021

Prinsjesdag is geweest maar met nog steeds een demissionaire regering zit er weinig schot in de grote plannen voor het aanpakken van het stikstofprobleem of de (woning)bouw in algemene zin. Desondanks was het 2e kwartaal er een van grote economische groei en zijn ook de verwachtingen voor de rest van dit jaar en 2022 uitermate positief.

Conjunctuur

Mede dankzij de versoepeling van de corona-maatregelen gaven we als consumenten duidelijk meer uit en hadden we meer export. Hierdoor groeide de Nederlandse economie in het 2e kwartaal van 2021 met 3,1 % kwartaal-op-kwartaal. De BBP prognoses van 2021 van diverse partijen zie je dan ook groeien in onderstaande tabel in de tijd.

Als de positieve ontwikkeling van kwartaal 2 zich doorzet en nieuwe grootschalige lockdowns kunnen worden vermeden in het najaar, zal de bbp-groei dit jaar bijna 4 % kunnen bedragen. Voor 2022 wordt nu een groei van meer dan 3 % verwacht door de meeste partijen.

De bouwproductie kromp wel in het 2e kwartaal met 1,9 % en kon de positieve ontwikkeling van kwartaal 1 niet vasthouden. Voor heel 2021 is de verwachting echter nog steeds positief.

Vergunningen nieuwbouw

Ondanks de afnemende vergunningverlening in tweede kwartaal zijn de middellange termijn vooruitzichten voor de utiliteitsbouw niet substantieel verslechterd en zal 2021 groeien ten opzichte van 2020. De vergunningverlening voor de budgetsector is aangetrokken (zie de grafiek), wat krimp van de productie voor de marktsector in 2023 kan compenseren. Al blijft de marktsector voor 2022 zicht op groei houden. De belangrijkste sector ‘Bedrijfsruimte’ is goed voor 5.243.000 m2 aan vergunningen. Maar is in het 2e kwartaal zo’n 4% lager in de vergunningverlening voortschrijdend dan het 1e kwartaal (zie grafiek), maar nog duidelijk boven het niveau van de kwartaal updates uit 2020.  

Stikstof update

Per 1 juli is de stikstofwet van demissionair minister Schouten in werking getreden en daarmee ook de bouwvrijstelling voor de bouwfase, maar dus niet voor de gebruiksfase van een project. De kosten voor deze oplossing bedragen circa 5 miljard euro tot 2030. Elke sector (landbouw, bouw, industrie, luchtvaart, binnenvaart) levert een bijdrage en kan rekenen op financiële ondersteuning. Dit alles kan de vergunningverlening voor de woningbouw en utiliteitsbouw een nieuwe boost geven in de 2e helft van dit jaar, maar voor de langere termijn is het geen oplossing van het stikstofprobleem.

Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) deed daarom een quickscan naar twee varianten met aanvullend stikstofbeleid.

– Variant A: vooral krimp melkveestapel en extensivering landbouw bij natuurgebieden (stikstofreductie; totaalbudget 30 miljard euro)

– Variant B: krimp van hele veestapel en heffing op ammoniakuitstoot (vermindering depositie; totaalbudget 14 miljard euro)

In beide varianten is onteigening een optie om de doelen te bereiken, maar is de landbouwlobby fel gekant tegen onteigening. Beide kosten ook veel geld, waar een nieuw kabinet mee aan de slag moet. Zie de website van PBL voor meer informatie: https://www.pbl.nl/publicaties/quickscan-van-twee-beleidspakketten-voor-het-vervolg-van-de-structurele-aanpak-stikstof

De Stikstofwet van demissionair minister Schouten is aangenomen, maar de uitvoering en invulling ervan is voor de nieuwe regering. Toch kunnen provincies wel verder met hun stikstofbeleid. Natuurorganisaties komen echter nog steeds in het geweer tegen het stikstofbeleid dat volgens hen te weinig ambitieus is (ook via de rechter). Een grote groep van Bouwend Nederland, LTO, VNO-NCW, MKB Nederland en Natuurorganisaties vragen samen ook om ambitieuzer beleid (kosten 1,7 miljard euro per jaar tot 2030) om voldoende stikstofruimte te behouden voor economische ontwikkeling. De toekomst blijft dus nog ongewis.

Tot slot de utiliteit voorspellingen op een rij

Overzicht met de recente Buildsight en Bouwkennis Utiliteitsbouw (nieuwbouw) voorspellingen in % ten opzichte van jaar ervoor. Verder nog de Euroconstruct verwachtingen voor de gehele bouwsector uit juni.

 Datum2020202120222023
Euroconstruct (EIB)10-06-21–  2,5 – 1,6+ 4,4 + 4,0 
Buildsight (m2)15-09-21–  9,0 + 4,0+ 4,0 + 1,0 
Bouwkennis (m2)16-09-21–  7,2+ 4,0 + 11,0 + 1,0
Bouwkennis (€)16-09-21–  4,7+ 4,0 + 8,5 + 3,0 


Bouwkennis en Buildsight geven iedere 3 maanden een update. Buildsight is praktisch gelijk aan de verwachtingen 3 maanden terug. Bouwkennis fluctueert wat meer, maar geeft nu ook alleen positieve verwachtingen af. Groeicijfers 2022 van +4% en meer in m2 zijn behoorlijk. De langere termijn 2023 is bij beide positief, maar beperkt in m2.

De sector utiliteit blijft heel positief voor 2021 en 2022, maar er zijn nog steeds dezelfde obstakels waaronder stikstof,  personeel, levertijden en hoge materiaal kosten. Een mogelijk nieuw kabinet kan straks voor de bouw genoeg aanpakken.

Bronnen: Bouwkennis, BouwMonitor, Buildsight, CBS, CPB, Cobouw, Euroconstruct en EIB.

Gerelateerd aan dit nieuwsbericht