Marktontwikkelingen 03-2022

Gelukkig is de Covid/Corona-crisis op z’n retour, maar zijn we ondertussen wel beland in de onwerkelijke situatie van een oorlog in Oekraïne. Dit geeft veel voor heel Europa onzekerheid over de verdere economische ontwikkelingen in 2022. Zeker naast de andere problemen die er zijn met de oplopende inflatie, materiaal- en personeelstekorten en een hoog ziekteverzuim.

Het nieuwe kabinet is druk met plannen maken voor met name de woningbouw en de stikstof problematiek. Er zijn nog veel vragen waar het op uit gaat komen. Wel is de Wet Kwaliteitsborging bouw uitgesteld tot 1 januari 2023 en is ook de invoering van de omgevingswet uitgesteld door minister De Jonge. Tevens komt er een rem op de ontwikkeling van nieuwe grote datacenters en wordt de bouw van nieuwe distributiecentra in sommige provincies aan banden gelegd. Allemaal factoren die tot vertraging van de groei kunnen leiden. Toch is het beeld voor de bouw voor nu nog steeds positief.

Conjunctuur

Ondanks alle corona-maatregelen is in heel 2021 de Nederlandse economie gegroeid met 4,8% volgens CBS. Dit is meer groei dan de krimp van 3,8% in 2020. De Nederlandse bruto binnenlands product (BBP) prognoses van 2022 en 2023 van diverse partijen zijn dan ook zeer positief in onderstaande tabel, maar wel onzeker omdat deze (op die van CPB na) zijn opgesteld voor de start van de Russische inval in Oekraïne. Maar het lijkt erop dat dit voor het CPB nog geen reden is geweest om de verwachtingen op het laatste moment te wijzigen.

Bouwconjunctuur

De bouwproductie laat een gelijk beeld zien als het BBP, waarbij de bouwproductie in 2021 uitgekomen is op 1,6% boven het niveau van 2019 en dus goed is gegroeid na het coronajaar 2020. De orderportefeuilles van woningen bij aannemers bereikten een nieuw hoogtepunt van 13,2 maanden werk. Die van de utiliteitsector steeg naar 10,3 maanden en is nog steeds zeer goed te noemen. Wel zijn er zorgen over oplopende tekorten in personeel (zeer veel vacatures open (ongeveer 25.000) en oplopend ziekteverzuim door Covid) en hoge materiaalkosten. Desondanks is het bouwvertrouwen goed en is het wachten op de verder plannen van het kabinet voor de stikstof aanpak en de bouw. Specifiek voor de utiliteit is de vraag hoog en de leegstand laag. Vastgoedbeleggers blijven investeren in de logistieke sector. Bedrijfsmakelaar JLL houdt het op 4,9 miljoen m² logistiek vastgoed dat is opgenomen in 2021. Het grootste volume van de afgelopen 5 jaar, waardoor leegstand verder is teruggelopen in deze markt (zie plaatje).

Vergunningen nieuwbouw

In het vierde kwartaal is er geen groei voor vergunningverlening voor utiliteit voor hallen en loodsen met kantoor, maar (grote) hallen en loodsen laat nog wel een groei in vergunningen zien, zie grafiek hieronder.

De vergunningverlening voor de agrarische sector is ook licht stijgende net als de budgetsector. De Kantorenmarkt valt iets terug (zie de grafiek). De belangrijkste sector ‘Bedrijfsruimte’ is goed voor 5.830.000 m2 aan vergunningen en de hoogste kolom.

Stikstof update

Op het gebied van stikstof weinig concreet nieuws. Overheid en provincies hebben moeite om agrariërs tot stoppen te dwingen of vrijwillig te laten kiezen voor bedrijfsbeëindiging of verhuizing. Milieuorganisaties proberen dit via rechtszaken te bespoedigen. Het nieuwe kabinet heeft veel geld beschikbaar gesteld, maar het is nog niet duidelijk hoe dat zal worden ingezet.

Tot slot de utiliteit voorspellingen op een rij

Overzicht met de recente Buildsight en Bouwkennis Utiliteitsbouw (nieuwbouw) voorspellingen in % ten opzichte van jaar ervoor. Verder nog de laatste Euroconstruct verwachtingen voor de gehele bouwsector en utiliteit nieuwbouw.

 Datum20202021202220232024
Buildsight (m2)09-03-22–  9,0 + 6,0+ 8,0 + 2,0 + 3,0 
Bouwkennis (m2)10-01-22–  7,2+ 3,8 + 10,6 + 1,3 
Bouwkennis (€)10-01-22–  4,7+ 4,0+ 8,5 + 3,1 
Euroconstruct Bouw (€)12-11-21–  1,7 + 0,8+ 4,9+ 3,6 + 3,6 
Euroconstruct Utiliteit (€)12-11-21–  4,5 + 4,5+ 1,1+ 1,9 + 0,4 

Bouwkennis en Buildsight geven iedere 3 maanden een update. Buildsight is voor 2022 positiever dan de verwachtingen 3 maanden terug. Bouwkennis fluctueert wat meer, maar geeft nu ook alleen positieve verwachtingen af. De groeicijfers van 2022 zijn zeker positief, al is de vraag hoe zich dit ontwikkelt de komende maanden. De langere termijn 2023/2024 is ook positief, maar de groei beperkt.

De sector utiliteit blijft (zeer) positief voor 2022 en 2023 met diverse obstakels waaronder de oorlog in Oekraïne, stikstof, personeelstekorten, lange levertijden en hoge materiaalkosten.

Bronnen: Bouwkennis, BouwMonitor, Buildsight, CBS, CPB, Cobouw, EIB en EUROCONSTRUCT.

Gerelateerd aan dit nieuwsbericht